Алаяқтардың алдауына қалай түспеуге болады

Соңғы уақытта қазақстандық ұялы байланыс операторларының абоненттік нөмірлеріне ұқсас нөмірлерді пайдалана отырып, полиция және басқа да құқық қорғау органдары қызметкерлерінің кейпінде жасалатын алаяқтық қоңыраулар жиілеп кетті. Алаяқтар өздерін анықтаушылар немесе тергеушілер ретінде таныстырып, полицияның бөлімшесіне ресімделген онлайн-несие туралы азаматтардың туыстары немесе таныстары қоңырау шалғанын айтып хабарласуда. Деректерді нақтылау үшін қылмыскерлер азаматтардан банк шоттары мен жеке мәліметтерін сұрайды: тегі, аты, әкесінің аты, ЖСН және т.б.

Азаматтар алаяқтардың әрекеттеріне алданып, қашықтан басқаруға арналған қосымшаларды өз құрылғыларына орнатқан жағдайлар да кездеседі. Егер сізге “банктен” немесе “полициядан” қоңырау түссе, тұтқаны қойып, дұрыс ақпарат алу үшін банкке өзіңіз хабарласқаныңыз абзал. Полиция қызметкерлері де, банк қызметкерлері де ешқашан банктік шоттар немесе жеке деректер туралы мәліметтерді сұрамайтынын есте ұстаған жөн, – делінген хабарламада.

Бөтен адамдарға өзіңіз туралы мәліметті, банктік шоттар жайлы деректерді, банктен абоненттік нөміріңізге келіп түскен SMS-кодтарды бермеңіз.

Шоттарыңыздың қорғалуын қамтамасыз ету үшін қарапайым қауіпсіздік шараларын сақтау қажет:

– күрделі парольдер орнатыңыз және оларды жиі ауыстырып отырыңыз;

– төлем жүйелерінде бар барлық қауіпсіздік жүйелерін іске қосыңыз: SMS растау, IP-мекенжайды бақылау, 3D-secure және т.б.

Алаяққа алданған жағдайда дереу банкке қоңырау шалып, өз шотыңызды бұғаттап, тұрғылықты жеріңіз бойынша полиция бөліміне хабарласыңыз.

Бірқатар себептерге байланысты (трансшекаралық) интернет-алаяқтықты ашу және тергеу әрдайым тез әрі оңай бола бермейді. Әдетте мұндай қылмыстарды жасау кезінде үшінші тұлғалардың банктік шоттары мен карталары, сондай-ақ, жалған абоненттік нөмірлер қолданылады.