АИТВ-инфекциясымен байланысты белдеулік ұшық

Белдеулік ұшық (белдеулік ұшық немесе Herpes zoster) - денеде ауыр бөртпе тудыратын вирустық инфекция. Оның қоздырғышы - желшешек ауруын тударытын варицелла-зостер вирусы (ВЗВ). Белдеулік ұшықтан кейін вирус адам ағзасында жасырын түрде қалып қояды.  

Тәуекел факторлары

Белдеулік ұшық желшешекпен ауыратын кез келген адамда пайда болуы мүмкін. 

Белдеулік ұшықтың даму қаупін арттыратын факторларға иммундық жүйенің әлсіреуі жатады.

Иммундық жүйенің әлсіреуі

Белдеулік ұшық - АИТВ-мен байланысты аурулардың бірі. АИТВ және ЖИТС, онкологиялық аурулар және мүшелерді трансплантациялау кезіндегі иммунитет тапшылығы жағдайларында, сондай-ақ иммуносупрессивті препараттарды қабылдау нәтижесінде вирустың қайта жандану ықтималдығы арта түседі; Дегенмен, белдеулік ұшық (БҰ) көбінесе АИТВ-инфекциясының ерте кезеңдерінде, айқын иммун тапшылығы дамығанға дейін пайда болады және АИТВ-инфекциясының қайталама аурулар сатысына өтуінің жиі хабарлаушыларының бірі болып табылады. Осылайша АИТВ-инфекциясы бар пациенттерде белдеулік ұшықтың клиникалық көрінісін талдау көрсеткендей, тригеминальды нервтің 1-тармағы зақымданған кезде, көп жағдайда күрделі курс (84,6%) пайда болады, оның жиілігі АИТВ-инфекциясы жоқ емделушілерде айтарлықтай жоғары. Бұл жағдай тригеминальды нервтің 1-тармағы зақымдалған кезде АИТВ-инфекциясы бар науқастарда міндетті офтальмологиялық тексерудің қажеттілігін көрсетеді. Сондай-ақ АИТВ жұқтырған науқастарда АИТВ-теріс адамдармен салыстырғанда белдеулік ұшықтың қайталанған жағдайлары жиі кездеседі.  

Белгілері

Белдеулік ұшықтың жиі кездесетін белгісі - ауырсыну белгілері бар бөртпе.

Бөртпенің белгісі:

‒ бөртпелер әдетте дененің бір жағына әсер етеді және көбінесе көпіршікті бөртпеден тұратын жолақ немесе лента түрінде болады. Бөртпе бетте, кейде көз аймағында да пайда болуы мүмкін.  

‒ бөртпелер - бұл сұйықтықпен толтырылған кішкентай көпіршіктер. Дене қызуы көтерілуі мүмкін, бас ауруы, қалтырау және әлсіздік пайда болуы мүмкін.  

Белдеулік ұшық қалай беріледі

Белдеулік ұшық жұқпалы ауру болмағандықтан, оны науқас адамнан жұқтыру мүмкін емес.

Диагностика

Әдетте белдеулік ұшық диагнозы бөртпенің түріне және науқастың сырқатнамасына байланысты қойылады. Ауру көбінесе дененің бір жағындағы көпіршікті зақымдану жолағымен оңай анықталады.

Емдеу

Белдеулік ұшықты емдеудің негізгі әдісі - ацикловир, валацикловир немесе фамцикловир сияқты вирусқа қарсы препараттарды тағайындау. Мұндай препараттар:

• аурудың ауырлығы мен ұзақтығын азайтуға;

• асқынулардың даму қаупін азайтуға ықпал етеді.

Вирусқа қарсы препараттар бөртпе пайда болғаннан кейін 72 сағат ішінде тағайындалған жағдайда тиімді жұмыс істейді.

Алдын алу

ДДҰ белдеуік ұшық денсаулық сақтаудың маңызды проблемасы болып табылатын елдерге халық арасында Herpes Zoster вирусына қарсы рекомбинантты вакцинаның вакцинопрофилактикасын қарастыруға кеңес береді. 

Астана қаласы әкімдігінің

АИТВ-инфекциясының

алдын алу орталығы

дәрігер-дерматовенерологы

А.А. Бекмағамбетова