Оразаны қалай дұрыс ұстау керек

Ораза – мұсылман баласына парыз болған құлшылықтардың бірі. Ол адамның рухани тазаруына, сабыр мен төзімділікке үйренуіне, сондай-ақ денсаулыққа пайдалы әдеттер қалыптастыруына көмектеседі. Ораза ұстау Рамазан айында әрбір балиғат жасына жеткен мұсылманға міндеттеледі (белгілі себептерге байланысты ұстай алмайтындарға жеңілдіктер қарастырылған).

1. Ораза ұстау тәртібі
1.1. Ниет ету
Ораза ұстау ниеттен басталады. Ниет – бұл жүрекпен бекіту, яғни “Алла ризалығы үшін ауыз бекітемін” деп саналы түрде шешім қабылдау.
 • Ниетті сәресі уақытында немесе түнде айтуға болады.
 • Қазақша: “Ниет еттім Алла разылығы үшін ертеңгі ауыз бекітуге”.
 • Арабша: “Нәуайту ан асума ғадал-лил-ләһи тәғалә”.
1.2. Сәресі ішу
Сәресі – таң атқанға дейін, яғни таң намазы кіргенге дейінгі уақытта тамақ ішу. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сәресі ішуді ұсынған, өйткені бұл денеге қуат береді және оразаны жеңілдетеді.
 • Сәресі уақыты – таң намазының уақыты кіргенге дейін.
 • Қандай тағамдар ұсынылады?
 Су, сүт, айран, жеміс-жидек.
 Баяу қорытылатын көмірсулар (ботқа, қарақұмық, қоңыр күріш).
 Ақуызға бай тағамдар (ет, жұмыртқа, ірімшік).
 Кептірілген жемістер мен жаңғақтар.
 Майлы, тұзды, ащы тағамдардан аулақ болу керек, себебі олар шөлдетеді.
1.3. Ауыз бекіту 
Сәресін ішіп болған соң, таң намазы кірген сәтте ауыз бекітіледі. Бұл уақытта су ішуді немесе тамақ жеуді тоқтату керек.
1.4. Күндізгі уақыттағы амалдар
Ораза кезінде ішіп-жеуден бас тарту ғана емес, рухани тазалықты сақтау да маңызды.
 • Жақсы амалдар:
 Құран оқу, дұға ету.
 Намаз оқу.
 Сабырлық сақтау, адамдарға жақсылық жасау.
 Мұқтаждарға садақа беру.
 Жақындармен жақсы қарым-қатынас жасау.
 • Сақтану керек нәрселер:
 Жалған сөйлеу, өсек айту.
 Ұрыс-керіс, реніш.
 Зиянды контент көру, бос әңгімелер.
 Өтірік айту, ғайбаттау.
1.5. Ауызашар 
Күн батқаннан кейін, ақшам намазының уақыты кіргенде ораза ашылады.
 • Дәстүрлі дұға:
“Аллаһумма ләкә сумту уә бикә әәмәнту уә аләйка тәуәккәлту уә алә ризқикә әфтарту, фағфирли йә ғофур уә-рхамни йә рахим.”
(Мағынасы: “Уа, Алла! Сен үшін ораза ұстадым, саған иман келтірдім, саған тәуекел еттім және сенің берген ризығыңмен ауыз ашамын. Мені кешір, уа, аса кешірімді Алла!”)
 • Қандай тағамдар ұсынылады?
 Күнде немесе сумен ауыз ашу (сүннет).
 Жеңіл тағамдар: сорпа, көкөністер.
 Ақуыз және күрделі көмірсулар (ет, күріш, нан, балық).
 Газды сусындардан аулақ болу.
2. Ораза ұстау кімдерге міндетті және кімдерге рұқсат етілмейді?
2.1. Кімдерге ораза ұстау міндетті?
 Балиғат жасына жеткен мұсылмандар.
 Денсаулығы жақсы адамдар.
 Сапарда болмағандар (сапарда жүргендерге рұқсат етіледі).
2.2. Кімдерге ораза ұстамауға рұқсат беріледі?
 Науқастар (ем қабылдауы керек адамдар).
 Жүкті және бала емізетін әйелдер (егер денсаулығына әсер етсе).
 Қарт кісілер (егер ораза денсаулығына зиян келтірсе).
 Қиын жағдайда жүргендер (ауыр физикалық жұмыс).
 Сапарда жүргендер (кейін қазасын өтейді).
 Ораза ұстай алмағандар үшін өтеу жолдары:
 • Кейін қазасын өтеу (денсаулығы жақсарған соң).
 • Егер мүлде ұстай алмаса, фидия төлеу (мұқтаж адамды тамақтандыру).
3. Оразаны бұзатын және бұзбайтын нәрселер
3.1. Оразаны бұзатын нәрселер:
 Тамақ жеу және су ішу (әдейі).
 Темекі шегу, насыбай ату.
 Дәрі қабылдау (ішу, екпе салу – егер тағамдық құндылығы болса).
 Құсу (әдейі).
 Жыныстық қатынас жасау.
 Егер ораза әдейі бұзылса, 60 күн үздіксіз ораза ұстау (кәффарат) немесе бір күннің қазасын өтеу қажет.
3.2. Оразаны бұзбайтын нәрселер:
 Ұмытылып тамақ жеп қою (бірақ есіне түскенде тоқтау керек).
 Тіс тазалау (тіс пастасын жұтып қоймау керек).
 Инъекция (егер ол дәрумен немесе қоректік зат емес болса).
 Мұрынға немесе көзге тамшы тамызу.
 Еріксіз құсу.
Ораза – тек ішіп-жеуден тыйылу ғана емес, рухани жетілуге, сабыр мен төзімділікке үйрететін құлшылық. Рамазан айында мұсылмандар өз нәпсісін тәрбиелеп, Аллаға жақындай түседі.Ораза ұстау барысында дұрыс ниет етіп, пайдалы тағамдарды таңдап, күнделікті құлшылықтарды күшейту маңызды.
Алла барша мұсылмандардың оразасын қабыл етсін!