Қауіпсіз азық-түлікті қалай таңдау қажет?

Дұрыс тамақтану, ең алдымен, дененің барлық қажетті қоректік заттар мен микроэлементтерге күнделікті қажеттілігін қанағаттандыратын өнімдерді таңдау.

Өнімдерді дұрыс және саналы таңдау өндіруші (дайындаушы) және ол сататын тауарлар туралы ақпаратты зерттеуден басталады.

Қауіпсіз азық-түлікті қалай таңдау қажет?

1. Сатып алу алдында тауарға, оның түсіне, иісіне, консистенциясына, сондай-ақ (бар болса) орамының тұтастығына органолептикалық бағалау жүргізу қажет;
2. Қаптамада, заттаңбада немесе қосымша парақта орналастырылған ақпаратпен (таңбамен) танысу керек.

Еуразиялық экономикалық одақтын (ЕАЭО) 022/2011 «Таңбалау бөлігіндегі тамақ өнімі» техникалық регламентінің талаптарына сәйкес дайындаушы тамақ өнімінің тұтыну қаптамасында: тамақ өнімінің атауы, құрамы, саны, дайындалған күні, жарамдылық мерзімі, сақтау шарты, дайындаушының атауы және орналасқан жері, пайдалану немесе дайындау жөніндегі ұсынымдар (шектеулер) (егер осы ұсынымдарсыз пайдалану қиын болса не тұтынушылардың денсаулығына зиян келтіруі мүмкін болса), тағамдық құндылық көрсеткіштері, ГМО-ны қолдана отырып алынған компоненттердің болуы туралы мәліметтерді орналастыруға міндетті.

Шығарылған күні мен сақтау мерзіміне ерекше назар аудару керек. Көбінесе жосықсыз өнім берушілер жарамдылық мерзімдерін қасақана өзгертеді, ал сауда желілері бірнеше аптадан бірнеше жылға дейінгі мерзімі өткен тамақ өнімдерін, оның ішінде балалар тағамы, тез бұзылатын кондитерлік өнімдерді, ет және сүт өнімдерін сатады.

ЕАЭО аумағында айналыстағы өнім белгіленген жарамдылық мерзімі ішінде оны мақсаты бойынша пайдалану кезінде қауіпсіз болуы тиіс екенін есте сақтаңыз.

Өнімді таңдағанда, өнімді сақтаудың температуралық режиміне назар аударыңыз және оны тауардың таңбалауында көрсетілген сақтау шарттарымен салыстырыңыз.

Жаппай үлестің кему тәртібімен таңбалауда көрсетілуі тиіс құрамдас бөліктер туралы білу маңызды. Тағамдық өнімде хош иістендіргіштер болған жағдайда, құрамның таңбалауында «хош иістендіргіш (тер)» деген сөз болуы тиіс.

Тамақ қоспасы болған кезде өнімнің құрамында функционалдық мақсаты (қышқылдықты реттегіш, тұрақтандырғыш, эмульгатор және т.б.) және тамақ қоспасының атауы көрсетілуі тиіс.

Қолданылуы аурулардың жекелеген түрлері кезінде аллергиялық реакциялар немесе қарсы көрсетілімдер тудыруы мүмкін компоненттер олардың санына қарамастан тамақ өнімдерінің құрамында көрсетіледі. Мұндай компоненттерге жержаңғақ, аспартам және аспартам-ацесульфам, тұз, қыша, күкірт диоксиді және сульфаттар, құрамында глютен, күнжіт, люпин, ұлулар, сүт және оны қайта өңдеу өнімдері, жаңғақтар, шаян тәрізділер, балық, балдыркөк, жұмыртқа кіреді.

Өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттары жоқ жеке тұлғалардан (жол бойындағы сауда, дүкендердегі науалардан сауда және т.б.) тамақ өнімдерін сатып алудан аулақ болу керек.

Әркім пайдалы өнімдерді таңдай алады, балама әрқашан болады. Пайдалы жарма, бұршақ дақылдары, ет, жергілікті көкөністер, жемістер мен жидектер – бұл дұрыс тамақтану талаптарына сәйкес келетін және бюджеттік болып қала беретін өнімдер, қымбат өнімді таңдаудың қажеті жоқ.

Сондай-ақ, тұтынушы «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес өнімнің сапасына немесе шығу тегіне күмән туындаған кезде тауардың кемшіліктері туралы талаптар қоюға, тауар туралы, сондай-ақ сатушы (дайындаушы) туралы толық, анық ақпарат алуға, сатушыдан тауардың сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттарды талап етуге құқылы екенін білуі тиіс.

Сапасы төмен өнімді дүкенге қайтару керек, өйткені өнімде кемшіліктер табылған жағдайда тұтынушы сол брендтің тауарларын ауыстыруды немесе ақшаны қайтаруды талап етуге құқылы.