Қазақстанда халықтың 42 пайызына газ қолжетімді емес

Energyprom.kz сарапшыларының мәліметінше, тұтыну деңгейінің өсуі кезінде сарапшылар Қазақстанға 2024 жылдан бастап газ тапшылығын болжап отыр. Ішкі нарықтың қажеттіліктері қол жетімді газ ресурстарынан шамамен 1,7 млрд текше метрге асады деп күтілуде. 2015 жылдан бастап 2021 жылға дейін газ тұтыну шамамен 7 млрд текше метрге ұлғайды. Бұл өсімге жаңа өнеркәсіптік нысандарды іске қосу және ірі газ-химия жобалары ықпал етеді. Газ экологиялық таза отынға көшу кезінде маңызды ресурсқа айналады.

Елде кез-келген өндірісті құруға дайын инвесторлар көмірді емес, газды пайдаланғысы келеді. Бұдан басқа, Энергетика министрлігінің 2017 жылы жүргізген зерттеуіне сәйкес, 2050 жылға қарай Қазақстанда электр энергиясын өндірудің 25% – 30%-ы газ есебінен жүзеге асырылуы тиіс. Алайда, ішкі газ тұтынудың едәуір бөлігі халықтың қажеттіліктеріне бағытталады, бұл үкіметтің басым энергетикалық саясаты болып табылады. 2021 жылдың соңына қарай елді газдандыру деңгейі 57,67%-ды құрады, яғни 11 млн адам газға қол жеткізді.

Қазақстанның «газдандырылмаған» халқының шамамен 42%-ы немесе шамамен 8 млн-нан 9 млн-ға дейін адам газсыз өмір сүреді және көмірді жылу көзі ретінде пайдаланады. Елдегі газдандырудың қазіргі проблемалары тек инфрақұрылымдық сипатқа ие. Газдандыруға мемлекеттік бюджеттен жыл сайын 40 млрд теңгеге дейін бөлінеді. Шенеуніктердің айтуынша, газдандыру жобалары жүзеге асырылуда, бірақ қағазбастылық, сыбайлас жемқорлық, зауыттардағы апаттар және газдың төмен бағасы кедергі келтіруде.

Айта кетейік, 2010 жылдан бастап 2021 жылға дейінгі кезеңде Қазақстан орташа есеппен жылдық газ өндіру көлемінің 58%-ын экспорттады.