Ұлттық комиссия жыныстық зорлық-зомбылықпен күресу бойынша ұсыныстарын жариялады

Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссияның ұйымдастыруымен жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстарға қарсы күрес тақырыбында баспасөз мәслихаты өтті, деп хабарлады Elorda.info.

Ұлттық комиссия ұсынған мәселені шешу бойынша ұсыныстарды Айман Омарова мәлімдеді.

Ең үлкен мәселе – бізде жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстық істерді тергейтін полиция бөлімшелерінің жоқтығы. Ішкі істер министрлігіндегі департаменттер негізінен адамға қатысты қылмыстық істерді тергейді, оның ішінде кісі өлтіру, зорлау және т.б. бар. Соның салдарынан бізде заттай дәлелдемелерді заңсыз алу, кәсіби емес тергеу әрекеттері жүргізіліп жатқан жағдайлар жеткілікті. Көбінесе бұл істер зорлық-зомбылықтың жоқтығынан емес, дәлелдемелердің дұрыс емес уақытта алынуынан, сараптама уақытында тағайындалмауынан және осыған ұқсас себептермен тоқтатылады. Сондықтан біз сексуалдық зорлық-зомбылыққа қатысты істерді тергейтін жеке департаменттер құруды ұсынамыз, - деді спикер.

Сондай-ақ заңгер мұндай істерді осы салада тәжірибесі бар мамандар тексеруі керектігін де баса айтты. Құқық қорғаушының сөзінше, тергеуге 5-10 жыл тәжірибесі бар тәжірибелі полицейлер жиі тартылады, бірақ қылмыстың басқа түрлері бойынша.  Яғни, олар мұндай мәселелерде «жаңадан келген» болып саналады.

 Екінші ұсыныс осы саладағы мамандарды дайындау және кәсіби білім беруге қатысты. 

Сіз бірде-бір университет жыныстық қол сұғылмаушылыққа қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтарды арнайы тергеуді үйретпейтінімен келісуіңіз керек, - деп қосты спикер.

Айман Омарова Қазақстанда сот психологтарының пайда болуы маңызды деп санайды. Ол Ұлттық комиссия өкілдері сот-психологтарды даярлау үшін оқу курсын дайындайтынын түсіндірді.

Тағы бір маңызды ұсыныс кәмелетке толмағандарды жауапқа алу әдістемесін әзірлеу болды.

Құжатты теоретиктер емес, оны іс жүзінде жасайтын адамдар әзірлеуі керек. Өйткені жас балалардан жауап алған кезде олар 10 рет: «Зорладыңыз ба, зорламадыңыз ба?» деп сұрайды.  Сонда бала зорлаушының мейірімді, күлімдеген жүзіне қарап, «жоқ» деуі мүмкін. Кішкентай балаға үлкендермен жиі қойылатын сұрақты қоюға болмайды.  Мұндай нәзік сәттер өте көп, - деді Айман Омарова.

Баяндамашы сондай-ақ мұндай жағдайларда сот-медициналық сараптаманы сауатты жүргізу қажеттігін алға тартты.

Қорытындылай келе, Айман Омарова Ұлттық комиссия балалар құқықтары жөніндегі омбудсмендерді оқытуды да дайындайтынын айтты.

Өңірлерде балалар құқықтары жөніндегі омбудсмендері бар екенін білесіздер ме? Осындай жаңалықты естіген бойда мен өте қатты қуандым. Алайда олар жұмыс істеуге қызығушылық танытқанымен нақты не істеу керектігінен бейхабар. Сондықтан біз,  Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия балалар құқықтары жөніндегі омбудсмендерге арналған тренинг дайындап жатырмыз. Мұнда олар нені білуі керек, қандай заңдар, мемлекеттік органдармен қалай жұмыс істеу қажет секілді маңызды сұрақтарға жауап береміз, - деді Айман Омарова.