Электрондық еңбек биржасында ізденушілердің белсенділігі үш есе өсті

2023 жылғы қаңтарда Электрондық еңбек биржасында 87,3 мың бос жұмыс орны және 134,5 мың түйіндеме орналастырылды. 2022 жылғы желтоқсанмен салыстырғанда кадрларға қажеттілік 18%-ға азайды (-18,7 мың бос жұмыс орны), ал ізденушілер тарапынан белсенділік үш есе өсті (+97,9 мың түйіндеме). Ең белсенді бос орындар білім беру және тәрбие (12,5 мың), өндіріс (8,4 мың), сондай-ақ медицина және фармацевтика (7,1 мың) қызметкерлері үшін орналастырылды, деп хабарлады Elorda.info.

Жарияланған түйіндемелер мен бос жұмыс орындарының санындағы мұндай елеулі ауытқулар маусымдық үрдісті көрсетеді – жыл басында әдетте жұмыс іздеу күшейіп, жаңа кадрларды іздеу белсенділігі төмендейді. Айта кету керек, мұндай құлдырау Түркістан және Алматы облыстарында ең көп төмендеген өңірлердің басым көпшілігінде, тиісінше 15,3 мыңнан 7,6 мыңға дейін және 10,6 мыңнан 3,5 мыңға дейін бос жұмыс орындарында байқалды, – деді «Еңбек ресурстарын дамыту орталығы» АҚ Стратегия департаментінің директоры Ұлпан Шегенова.

Бос орындар санының айтарлықтай төмендеуіне қарамастан, Түркістан облысы өңірлер арасында олардың абсолютті саны бойынша көшбасшылық позициясын сақтап қалды. Бұл ретте бір айда бос орындардың өсуі Батыс Қазақстан (+1,5 мың) және Қостанай облыстарында (+1,4 мың), сондай-ақ Шымкент қаласында (+1,1 мың) байқалды.

Алайда, қаңтар айында өтініш берушілер тарапынан қарама-қарсы жағдай байқалды. Астана қаласын қоспағанда, барлық өңірлер түйіндемелер санының өсуімен ерекшеленді. Мәселен, орналастыру тұрғысынан ең белсенді – Түркістан (желтоқсанда 3,3 мыңнан қаңтарда 30 мыңға дейін) және Қызылорда облысы (желтоқсанда 2 мыңнан қаңтарда 14,2 мыңға дейін), сондай-ақ Алматы қаласы (желтоқсанда 3,4 мыңнан қаңтарда 10,5 мыңға дейін).

Айта кету керек, қаңтар айында біліктілігі жоқ еңбекке сұраныс 25,7 мыңға, 21,6 мыңға дейін төмендеді, ал жоғары білікті, керісінше, 5,9 мыңға, 21,1 мыңға дейін өсті. Орташа білікті мамандарға сұраныс динамикасы іс жүзінде өзгерген жоқ.

Осылайша, қаңтар айындағы алдыңғы айлармен салыстырғанда кадрларға қажеттіліктің біліктілік құрылымы өзгеріске ұшырады: жоғары білікті кадрларға сұраныстың артуы және дәстүрлі жетекші біліктілігі жоқ кадрларға сұраныстың қысқаруы байқалады, – деп атап өтті Ұлпан Шегенова.

Жекелеген өңірлерде сұраныс ұсыныстан асып түсті, алайда бұл Қостанай (6,9 мың бос жұмыс орны және 2,8 мың түйіндеме), Қарағанды (6,6 мың бос жұмыс орны және 3,1 мың түйіндеме) және Шығыс Қазақстан облыстарында (5,2 мың бос жұмыс орны және 3 мың түйіндеме), сондай-ақ Астана қаласында (8,4 мың бос жұмыс орны және 5,3 мың түйіндеме) болып отыр.

Өтініш берушілер арасында әйелдер ЭЕБ-да белсенділік танытып, қаңтар айында барлық түйіндемелердің 55% құрады. Сонымен қатар, ЭЕБ-да түйіндемелердің 42% – 16-35 жас аралығындағы жастар санаты. Үлестік мәнде ізденушілер арасында ең көп жастар Түркістан (23%), Қызылорда (10%) және Маңғыстау (8%) облыстарында, сондай-ақ Алматы қаласында (8%) болды.

Осы жылдың қаңтар айында білікті мамандықтардың ішінде барлық профильдегі дәрігерлер (1 893 бос жұмыс орны және 449 түйіндеме), жылжымайтын мүлік агенттері (872 бос жұмыс орны және 45 түйіндеме) және мейірбике қызметкерлері (1 524 бос жұмыс орны және 727 түйіндеме) айтарлықтай тапшылықта болды. Қостанай (10 түйіндемеге 243 бос жұмыс орны), Ақмола (10 түйіндемеге 154 бос жұмыс орны) және Батыс Қазақстан облыстарында (5 түйіндемеге 140 бос жұмыс орны) жоғары білікті денсаулық сақтау кадрларының көпшілігі жетіспеді.

Дәрігерлер үшін бос жұмыс орындары мен түйіндемелерге қатысты Қостанай және Ақмола облыстарында ұсынылатын бастапқы жалақы сол өңірлердің ізденушілерінен күтілетін жалақы деңгейінен едәуір аз болғанын, ал Батыс Қазақстан облысында ұсынылатын және күтілетін жалақының айырмашылығы шамалы болғанын атап өткен жөн, - деп толықтырды Ұлпан Шегенова.

Жалпы, қаңтар айында бұрғылау қондырғыларының механиктеріне (орта есеппен 900 мың теңгеден бастап), өндіріс бастықтарына (700 мың теңгеден бастап) және бұрғылау қондырғыларының машинистеріне (642 мың теңгеден бастап) жалақының жоғары деңгейі ұсынылды, ал ең жоғары жалақы күту ғарыш инженерлері (орта есеппен 1,9 млн теңгеден бастап), бұрғылау қондырғылары бойынша инженерлер, ұшу қауіпсіздігі инженерлері (1 млн теңгеден бастап) және қаржы басшылары (979 мың теңгеден бастап) тарапынан болды.

Осылайша, қаңтар айында жұмыс берушілердің белсенділігінің төмендеуімен ұсыныстар санының күрт өсуімен өткен жылғы үрдіс сақталғанын атап өтуге болады. Сонымен қатар, жоғары білікті кадрларға, әсіресе денсаулық сақтау саласында сұраныс артқанын атап өткен жөн.