Түркістанда Орталық Азия мемлекеттерінің бірінші Парламентаралық форумы өтеді

Түркістанда Орталық Азия мемлекеттерінің бірінші Пленарлық форумы өтеді. Іс-шара ұйымдастыруға Қазақстан бастама жасады. Бұл туралы былтыр шілдеде Орталық Азия елдері Президенттерінің консультативтік кездесуінде айтылған болатын, деп хабарлады Elorda.info.

Президенттердің күш-жігерінің арқасында Орталық Азия өңірі елдерінің мемлекетаралық диалогы сапалы жаңа деңгейге көтерілгенін айта кеткен жөн. Сондай-ақ екіжақты және көпжақты форматтағы сапарлар мен кездесулер саны да артып келеді. Сауда-экономикалық ынтымақтастық кеңейіп, біздің елдеріміз арасындағы өзара сауда көлемі шамамен 16 млрд АҚШ долларына жетті.

Парламенттердің ынтымақтастығын нығайту – бұл Орталық Азия елдері арасындағы саяси, сауда-экономикалық және мәдени-гуманитарлық ынтымақтастықты дамыту жөніндегі жұмысты жалғастыру екені белгілі. Әсіресе, халықаралық қатынастар жүйесі елеулі проблемаларға тап болған кезде Орталық Азиядағы ынтымақтастықты нығайту маңызды. Геосаяси шиеленіс, негізгі әлемдік ойыншылардың қарсыласуы, Орталық Азия елдерінің жақын көршілері мен серіктестері қатысатын қанды қақтығыстар әлемдік экономикаға, әлеуметтік дамуға және гуманитарлық салаға теріс әсер ете отырып, ұзақ және ұзақ мерзімді сипатқа ие болды.

Теріс трендтер Орталық Азия елдері үшін де, өңіріміздің қауіпсіздігі, оның экономикалық және әлеуметтік дамуы үшін де тікелей әсер етіп жатқаны рас. Сондықтан біздің елдеріміздің бірлігі, жаңа сын-қатерлер мен қауіп-қатерлерге бірлесіп қарсы тұруға дайындығы аса маңызды.

Кез келген дағдарыс – бұл мүмкіндік. Бұл өзін біртұтас аймақ және біртұтас мүдделер, ортақ тарихи тағдыры мен ортақ болашағы бар кеңістік ретінде сезіну мүмкіндігі. Біртұтас орталықазиялық бірегейліктің негізінде этникалық, тілдік, діни және тарихи жақындық жатыр. Ғасырлар бойы Орталық Азия аумағында Ұлы Жібек жолының маршруттары жүріп тұрғаны тарихтан белгілі.

Орталық Азияның болашағы – ынтымақтастықта, сенімді диалогта, сыртқы және ішкі сын-тегеуріндерге бірлескен жауаптар әзірлей алуында десек, онда Парламентаралық форум – бұл Қазақстанның ортақ міндеттер мен мақсаттарды шешу жолдарын талқылау бойынша парламенттік диалогты жандандыру үшін тиімді алаң құру әрекеті болмақ.

Айта кетейік, форум – Орталық Азия өңірін дамытудың стратегиялық бағыттарын парламентарийлер арасында талқылауға арналған тұрақты алаң. Бұл өңірлік қауіпсіздік мәселелері, бірлескен инфрақұрылымдық және логистикалық жобаларды іске асыру, өңірдің транзиттік-көліктік әлеуетін іске асыру, Орталық Азия елдері тартылған тауарларды жеткізудің баламалы маршруттарын құру. Транскаспий халықаралық көлік бағыты, сарапшылардың есептеуі бойынша, Орталық Азия елдерінің ЖІӨ-нің 15%-ға ұжымдық өсуіне ықпал етуі мүмкін. Шекара маңындағы аудандарда сауда-экономикалық және Логистикалық хабтар желісін дамыту. Олар Орталық Азия елдерінің бірыңғай тауар өткізгіш жүйесінің тірек нүктелері бола алады.

Сондай-ақ ол - реформаларды заңнамалық қамтамасыз етуде тәжірибе алмасуға арналған платформа. Қазақстанның экономикалық ресурстар мен игіліктерді әділ бөлу үшін жағдай жасайтын салық заңнамасын реформалау саласында жақсы әзірлемелері бар; еліміздің дамуының жаңа кезеңінде жаңа қоғамдық Шарт үшін негіз қалайтын әлеуметтік кодексті дайындау тәжірибесі бар.

Трансшекаралық өзендерді бірлесіп пайдалану, экологиялық және энергетикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету секілді аймақтың өзекті мәселелерін шешу дәл осы форумда талқыланады.

Бұл алаң – мәдени-гуманитарлық ынтымақтастық, елдердің зиялылары арасындағы диалогты тереңдету, Орталық Азия халықтарының ортақ мәдени және рухани мұрасын дәріптеуге басымдық береді.

Еске салсақ, биыл қаңтар айында Бішкекте қазақ және қырғыз зиялыларының форумы өтті. Іс-шара Шыңғыс Айтматовтың 95 жылдығына арналды. Біздің халықтарымыз арасындағы мәдени және рухани байланыстарды нығайту үшін осындай зиялы қауым форумдарын көпжақты форматта өткізу маңызды.

Енді форум жұмысының басым бағыттары Түркістан декларациясында баяндалатын болады. Бұл құжат алдағы кезеңде Орталық Азия елдерінің парламентаралық ынтымақтастығы үшін берік негіз болады.

-->

Түркістанда Орталық Азия мемлекеттерінің бірінші Пленарлық форумы өтеді. Іс-шара ұйымдастыруға Қазақстан бастама жасады. Бұл туралы былтыр шілдеде Орталық Азия елдері Президенттерінің консультативтік кездесуінде айтылған болатын, деп хабарлады Elorda.info.

Президенттердің күш-жігерінің арқасында Орталық Азия өңірі елдерінің мемлекетаралық диалогы сапалы жаңа деңгейге көтерілгенін айта кеткен жөн. Сондай-ақ екіжақты және көпжақты форматтағы сапарлар мен кездесулер саны да артып келеді. Сауда-экономикалық ынтымақтастық кеңейіп, біздің елдеріміз арасындағы өзара сауда көлемі шамамен 16 млрд АҚШ долларына жетті.

Парламенттердің ынтымақтастығын нығайту – бұл Орталық Азия елдері арасындағы саяси, сауда-экономикалық және мәдени-гуманитарлық ынтымақтастықты дамыту жөніндегі жұмысты жалғастыру екені белгілі. Әсіресе, халықаралық қатынастар жүйесі елеулі проблемаларға тап болған кезде Орталық Азиядағы ынтымақтастықты нығайту маңызды. Геосаяси шиеленіс, негізгі әлемдік ойыншылардың қарсыласуы, Орталық Азия елдерінің жақын көршілері мен серіктестері қатысатын қанды қақтығыстар әлемдік экономикаға, әлеуметтік дамуға және гуманитарлық салаға теріс әсер ете отырып, ұзақ және ұзақ мерзімді сипатқа ие болды.

Теріс трендтер Орталық Азия елдері үшін де, өңіріміздің қауіпсіздігі, оның экономикалық және әлеуметтік дамуы үшін де тікелей әсер етіп жатқаны рас. Сондықтан біздің елдеріміздің бірлігі, жаңа сын-қатерлер мен қауіп-қатерлерге бірлесіп қарсы тұруға дайындығы аса маңызды.

Кез келген дағдарыс – бұл мүмкіндік. Бұл өзін біртұтас аймақ және біртұтас мүдделер, ортақ тарихи тағдыры мен ортақ болашағы бар кеңістік ретінде сезіну мүмкіндігі. Біртұтас орталықазиялық бірегейліктің негізінде этникалық, тілдік, діни және тарихи жақындық жатыр. Ғасырлар бойы Орталық Азия аумағында Ұлы Жібек жолының маршруттары жүріп тұрғаны тарихтан белгілі.

Орталық Азияның болашағы – ынтымақтастықта, сенімді диалогта, сыртқы және ішкі сын-тегеуріндерге бірлескен жауаптар әзірлей алуында десек, онда Парламентаралық форум – бұл Қазақстанның ортақ міндеттер мен мақсаттарды шешу жолдарын талқылау бойынша парламенттік диалогты жандандыру үшін тиімді алаң құру әрекеті болмақ.

Айта кетейік, форум – Орталық Азия өңірін дамытудың стратегиялық бағыттарын парламентарийлер арасында талқылауға арналған тұрақты алаң. Бұл өңірлік қауіпсіздік мәселелері, бірлескен инфрақұрылымдық және логистикалық жобаларды іске асыру, өңірдің транзиттік-көліктік әлеуетін іске асыру, Орталық Азия елдері тартылған тауарларды жеткізудің баламалы маршруттарын құру. Транскаспий халықаралық көлік бағыты, сарапшылардың есептеуі бойынша, Орталық Азия елдерінің ЖІӨ-нің 15%-ға ұжымдық өсуіне ықпал етуі мүмкін. Шекара маңындағы аудандарда сауда-экономикалық және Логистикалық хабтар желісін дамыту. Олар Орталық Азия елдерінің бірыңғай тауар өткізгіш жүйесінің тірек нүктелері бола алады.

Сондай-ақ ол - реформаларды заңнамалық қамтамасыз етуде тәжірибе алмасуға арналған платформа. Қазақстанның экономикалық ресурстар мен игіліктерді әділ бөлу үшін жағдай жасайтын салық заңнамасын реформалау саласында жақсы әзірлемелері бар; еліміздің дамуының жаңа кезеңінде жаңа қоғамдық Шарт үшін негіз қалайтын әлеуметтік кодексті дайындау тәжірибесі бар.

Трансшекаралық өзендерді бірлесіп пайдалану, экологиялық және энергетикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету секілді аймақтың өзекті мәселелерін шешу дәл осы форумда талқыланады.

Бұл алаң – мәдени-гуманитарлық ынтымақтастық, елдердің зиялылары арасындағы диалогты тереңдету, Орталық Азия халықтарының ортақ мәдени және рухани мұрасын дәріптеуге басымдық береді.

Еске салсақ, биыл қаңтар айында Бішкекте қазақ және қырғыз зиялыларының форумы өтті. Іс-шара Шыңғыс Айтматовтың 95 жылдығына арналды. Біздің халықтарымыз арасындағы мәдени және рухани байланыстарды нығайту үшін осындай зиялы қауым форумдарын көпжақты форматта өткізу маңызды.

Енді форум жұмысының басым бағыттары Түркістан декларациясында баяндалатын болады. Бұл құжат алдағы кезеңде Орталық Азия елдерінің парламентаралық ынтымақтастығы үшін берік негіз болады.