Банкроттыққа 4 мыңнан астам астаналық өтініш берді

 

3 наурыздан бастап Қазақстанда жеке тұлғалардың банкроттығы бойынша өтініштерді қабылдау басталды. Рәсім басталған сәттен бастап Астана қаласы бойынша 4 383 өтініш түсті, оның ішінде 17.10.2023 ж. жағдай бойынша 473 жеке тұлғаға қатысты рәсім аяқталды. Яғни, оларға «банкрот» мәртебесі беріліп, берешек есептен шығарылды. 3 282 өтініш бойынша бас тартылды, 28 өтінішті азаматтардың өздері кері қайтарып алды, 600 өтініш бүгінгі таңда қаралуда.

Рәсімдердің 3 түрі енгізілді. Олар – соттан тыс банкроттық, сот және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімдерінен тұрады. 

Бірінші рәсім. Соттан тыс банкроттықты тек банктер, микроқаржы ұйымдары және коллекторлық агенттіктер алдындағы қарыздар бойынша қолдануға болады.

Шарттар:

1) борыш көлемі 5,5 млн теңгеден (1 600 АЕК) аспайды;

2) 12 ай ішінде өтем ақы болмаған;

3) тіркелген мүлік, оның ішінде ортақ меншіктегі мүлік жоқ;

4) банкпен реттеу шарттары жүргізілген.

6 ай ішінде атаулы әлеуметтік көмек алушылар мен 5 жылдан астам берешегі өтелмейтін азаматтар үшін ерекше жағдайлар қарастырылған. Соттан тыс банкроттық «электрондық үкімет» порталында басталады. Содан кейін ақпараттық жүйе арқылы борышкердің кіріс критерийлеріне сәйкестігі тұрғысынан мемлекеттік органдардың деректерімен автоматты түрде салыстыру жүргізіледі.

Екінші рәсім – сот банкроттығы. Бұл рәсім барлық кредиторлар алдындағы 1 600 АЕК (5,5 млн теңге) астам борыштар бойынша жүзеге асырылады. Процедура 6 айдан 12 айға дейін созылады. Сот банкроттығының мақсаты банкроттың мүліктік массасы есебінен кредиторлардың талаптарын барынша қанағаттандыру болып табылады. 

Үшінші рәсім – сотта қарыздарды төлеуге бөліп-бөліп төлеу мүмкіндігін көздейтін төлем қабілеттілігін қалпына келтіру (5 жылға дейін). Оның артықшылығы - адам «банкрот» мәртебесін ала алмайды. Сондықтан оған банкрот үшін қарастырылған салдарлар қолданылмайды.

Тұтастай алғанда, заңды іске асыру азаматтардың борыштық жүктемесін төмендетуге, әлеуметтік шиеленісті жеңілдетуге, борыштар бойынша төлемдерді ынталандыруға әкеледі.

-->

 

3 наурыздан бастап Қазақстанда жеке тұлғалардың банкроттығы бойынша өтініштерді қабылдау басталды. Рәсім басталған сәттен бастап Астана қаласы бойынша 4 383 өтініш түсті, оның ішінде 17.10.2023 ж. жағдай бойынша 473 жеке тұлғаға қатысты рәсім аяқталды. Яғни, оларға «банкрот» мәртебесі беріліп, берешек есептен шығарылды. 3 282 өтініш бойынша бас тартылды, 28 өтінішті азаматтардың өздері кері қайтарып алды, 600 өтініш бүгінгі таңда қаралуда.

Рәсімдердің 3 түрі енгізілді. Олар – соттан тыс банкроттық, сот және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімдерінен тұрады. 

Бірінші рәсім. Соттан тыс банкроттықты тек банктер, микроқаржы ұйымдары және коллекторлық агенттіктер алдындағы қарыздар бойынша қолдануға болады.

Шарттар:

1) борыш көлемі 5,5 млн теңгеден (1 600 АЕК) аспайды;

2) 12 ай ішінде өтем ақы болмаған;

3) тіркелген мүлік, оның ішінде ортақ меншіктегі мүлік жоқ;

4) банкпен реттеу шарттары жүргізілген.

6 ай ішінде атаулы әлеуметтік көмек алушылар мен 5 жылдан астам берешегі өтелмейтін азаматтар үшін ерекше жағдайлар қарастырылған. Соттан тыс банкроттық «электрондық үкімет» порталында басталады. Содан кейін ақпараттық жүйе арқылы борышкердің кіріс критерийлеріне сәйкестігі тұрғысынан мемлекеттік органдардың деректерімен автоматты түрде салыстыру жүргізіледі.

Екінші рәсім – сот банкроттығы. Бұл рәсім барлық кредиторлар алдындағы 1 600 АЕК (5,5 млн теңге) астам борыштар бойынша жүзеге асырылады. Процедура 6 айдан 12 айға дейін созылады. Сот банкроттығының мақсаты банкроттың мүліктік массасы есебінен кредиторлардың талаптарын барынша қанағаттандыру болып табылады. 

Үшінші рәсім – сотта қарыздарды төлеуге бөліп-бөліп төлеу мүмкіндігін көздейтін төлем қабілеттілігін қалпына келтіру (5 жылға дейін). Оның артықшылығы - адам «банкрот» мәртебесін ала алмайды. Сондықтан оған банкрот үшін қарастырылған салдарлар қолданылмайды.

Тұтастай алғанда, заңды іске асыру азаматтардың борыштық жүктемесін төмендетуге, әлеуметтік шиеленісті жеңілдетуге, борыштар бойынша төлемдерді ынталандыруға әкеледі.

Азаматтар өтінішті «МКБ» АҚ-мен дербес есепті басшылыққа ала отырып береді, онда соңғы төлем күнінен бастап емес, жалпы мерзімі өткен күндер саны көрсетілген. Мысалы: азамат есепте кешіктірілген күндердің санын 1 800 күн деп санайды, бірақ азаматтың өзі немесе сот орындаушысы осы 1 800 күн ішінде бір реттік төлем жасады. Содан кейін реттеу туралы құжаттың болмауы. Көптеген азаматтар есеп айырысу туралы құжаттың не екенін білмейді және несие берушілерден қарыздың болуы туралы стандартты анықтамаларды қоса береді. Сондай-ақ проблемалардың бірі – азаматтардың «МКБ» АҚ-мен дербес есепте барлық несиелердің бар екеніне көз жеткізбеуі. Сонымен қатар, азаматтың өзі банкроттық туралы өтінішті қайтарып алған жағдайлар болды, себебі несие берушілер өтініш бергеннен кейін қарыздар бойынша неғұрлым қолайлы шарттарды қабылдады, яғни төлем мерзімі ұзартылды, ай сайынғы төлем азайтылды, өсімпұлдар есептен шығарылды, - дейді И.Зауытбекұлы.