Елімізде қанша адам жеңілдетілген тұрғын үй алуға кезекте тұр
Олардың арасында I және II топтағы мүгедек адамдар, мүгедек балалары бар және оларды тәрбиелеуші отбасылар, Ұлы Отан соғысына қатысушылар, созылмалы ауыр түрлерімен ауыратын адамдар, жасына байланысты зейнеткерлер, жетім балалар, көп балалы отбасылар, мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді орындау кезінде қаза тапқандардың отбасы мүшелері және т.б. Жеңілдікті тұрғын үйге мұқтаждар арасында ең көп үлесті ХӘОТ (40%) және мемлекеттік қызметшілер (35,3%) құрайды.
Алайда, біздің еліміздің көптеген азаматтары мемлекеттік тұрғын үй алу үшін бірнеше жыл күтуге мәжбүр. Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің деректеріне сәйкес, кезекте тұрғандар саны жылдан жылға тұрақты қарқынды өсуді көрсетіп отыр. Олардың саны 2016 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін 68,1 пайызға, 365,6 мыңнан 614,7 мың адамға дейін ұлғайды. Ең үлкен өсім 2017 жылы байқалды, кезекте тұрған адамдардың саны 62,8 мың адамға немесе 17,2%-ға артты. Қаралып отырған кезеңде кезекте тұрғандар санының жыл сайынғы өсімінің орташа мәні 11% - ды құрайды. Бұл ретте ағымдағы кезеңде тұрғын үймен тек 61 мың адам қамтамасыз етілді.
Кезекте тұрғандарды жеңілдікті тұрғын үймен қамтамасыз етудің төмен қарқынының негізгі себебі - мемлекеттік тұрғын үй құрылысы көлемінің жеткіліксіздігі. 2016-2022 жылдар кезеңінде 10,7 млн. шаршы метр жеңілдікті тұрғын үй пайдалануға берілді. Бір пәтердің орташа ауданы 60 шаршы метрді құрайды деген болжамға сүйене отырып, көрсетілген кезеңде жыл сайын шамамен 177,6 мың пәтер немесе орта есеппен 25 мыңнан 30 мыңға дейін пәтер салынды. Көріп отырғанымыздай, бұл сан кезекте тұрғандар санының жыл сайынғы өсуіне де кедергі келтірмейді.
Кезекте тұрғандар санының тез өсу қарқынынан және жеңілдікті тұрғын үй құрылысы көлемінің жеткіліксіздігінен басқа, жағдай мемлекеттік тұрғын үймен жүргізілетін алыпсатарлықтардың болуымен күрделене түседі. Мемлекеттік тұрғын үй бағасы нарықтық бағадан едәуір төмен болғандықтан, пәтерлерді кезектен тыс заңсыз алу және оларды әрі қарай үстеме бағамен қайта сату жағдайлары кездеседі.
-->
Олардың арасында I және II топтағы мүгедек адамдар, мүгедек балалары бар және оларды тәрбиелеуші отбасылар, Ұлы Отан соғысына қатысушылар, созылмалы ауыр түрлерімен ауыратын адамдар, жасына байланысты зейнеткерлер, жетім балалар, көп балалы отбасылар, мемлекеттік және қоғамдық міндеттерді орындау кезінде қаза тапқандардың отбасы мүшелері және т.б. Жеңілдікті тұрғын үйге мұқтаждар арасында ең көп үлесті ХӘОТ (40%) және мемлекеттік қызметшілер (35,3%) құрайды.
Алайда, біздің еліміздің көптеген азаматтары мемлекеттік тұрғын үй алу үшін бірнеше жыл күтуге мәжбүр. Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің деректеріне сәйкес, кезекте тұрғандар саны жылдан жылға тұрақты қарқынды өсуді көрсетіп отыр. Олардың саны 2016 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін 68,1 пайызға, 365,6 мыңнан 614,7 мың адамға дейін ұлғайды. Ең үлкен өсім 2017 жылы байқалды, кезекте тұрған адамдардың саны 62,8 мың адамға немесе 17,2%-ға артты. Қаралып отырған кезеңде кезекте тұрғандар санының жыл сайынғы өсімінің орташа мәні 11% - ды құрайды. Бұл ретте ағымдағы кезеңде тұрғын үймен тек 61 мың адам қамтамасыз етілді.
Кезекте тұрғандарды жеңілдікті тұрғын үймен қамтамасыз етудің төмен қарқынының негізгі себебі - мемлекеттік тұрғын үй құрылысы көлемінің жеткіліксіздігі. 2016-2022 жылдар кезеңінде 10,7 млн. шаршы метр жеңілдікті тұрғын үй пайдалануға берілді. Бір пәтердің орташа ауданы 60 шаршы метрді құрайды деген болжамға сүйене отырып, көрсетілген кезеңде жыл сайын шамамен 177,6 мың пәтер немесе орта есеппен 25 мыңнан 30 мыңға дейін пәтер салынды. Көріп отырғанымыздай, бұл сан кезекте тұрғандар санының жыл сайынғы өсуіне де кедергі келтірмейді.
Кезекте тұрғандар санының тез өсу қарқынынан және жеңілдікті тұрғын үй құрылысы көлемінің жеткіліксіздігінен басқа, жағдай мемлекеттік тұрғын үймен жүргізілетін алыпсатарлықтардың болуымен күрделене түседі. Мемлекеттік тұрғын үй бағасы нарықтық бағадан едәуір төмен болғандықтан, пәтерлерді кезектен тыс заңсыз алу және оларды әрі қарай үстеме бағамен қайта сату жағдайлары кездеседі.